Τμήμα Γεωλογίας

Περιβαλλοντική και Εφαρμοσμένη Γεωχημεία

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  Υποχρεωτικό επιλογής
Διδάσκων Χ. Τσίκος Επ. Καθηγητής
Κωδικός μαθήματος Geol_075
Εξάμηνο σπουδών  8ο
Τίτλος μαθήματος  Περιβαλλοντική και Εφαρμοσμένη Γεωχημεία
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  2 (Θ), 1 (Ε)
Πιστωτικές μονάδες  4
Τύπος μαθήματος  Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Προαπαιτούμενα μαθήματα  ΟΧΙ
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  Ελληνική
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  Ναί (Στην Αγγλική)
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/GEO389/
Μαθησιακά αποτελέσματα

Στο τέλος των παραδόσεων ο φοιτητής θα είναι ικανός να

  • Κατανοεί την τη χρήση  της  γεωχημικής  διασκόπησης  στη  λύση περιβαλλοντικών  προβλημάτων  και  στον  εντοπισμό  κοιτασμάτων  μεταλλικών  ορυκτών  στην ξηρά και στον πυθμένα της θάλασσας, καθώς και στην έρευνα για τον εντοπισμό πετρελαίων.
  • Κατανοεί το σχεδιασμό και  υλοποίηση  έρευνας  για  τον  καθορισμό περιβαλλοντικών συνθηκών.
  • Συντάξει επιστημονική έκθεση για τα περιβαλλοντικά προβλήματα μιας περιοχής που συνδέονται με τις μελέτες εντοπισμού κοιτασμάτων ορυκτών πρώτων υλών.
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία 
Περιεχόμενο μαθήματος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

  • Γεωχημικ ή διασκόπηση για  τον  εντοπισμό  κοιτασμάτων  στη  ξηρά:  βασικές  αρχές  γεωχημικής  διασκόπησης.  Γεωχημικά  περιβάλλοντα.  Πρωτογενείς  διασπορές.  Συγγενετικές  μορφές  και  επιγενετικές  μορφές  διασποράς.  Εδάφη,  δευτερογενείς  γεωχημικές  διασπορές.  Μορφές  δευτερογενούς γεωχημικής  διασποράς.  Γεωχημικές  ανωμαλίες  στα  υδατικά  συστήματα,  τα  ιζήματα  απορροής,  τα  υπολειμματικά  εδάφη.  Βιογεωχημική διασκόπηση.
  • Γεωχημική διασκόπηση  για  τον  εντοπισμό  υποθαλάσσιων  κοιτασμάτων.  Σύγχρονα  υποθαλάσσια κοιτάσματα. Μεταλλοφόρα ιζήματα.  Κόνδυλοι μαγγανίου. Προσχωματικά  κοιτάσματα φωσφορίτες.
  • Γεωχημική διασκόπηση  για  τον  εντοπισμό  πετρελαίων.  Μεθοδολογίες  επιφανειακής  γεωχημικής  διασκόπησης.  Χρησιμοποίηση  πτητικών  υδρογονανθράκων  ανθρακικού  συγκολλητικού  υλικού  ειδικών  ορυκτών.  Μετρήσεις  α κτινοβολίας  γ,  γεωχημικές  ανωμαλίες ιωδίου, βιογεωχημικές ανωμαλίες.
  • Περιβαλλοντική - Ιατρική Γεωχημεία:  τύποι  ρύπων,  οργανικοί  και  ανόργανοι  ρύποι,  σύσταση, συμπεριφορά και τύχη των διασπειρόμενων ρύπων στα υδατικά συστήματα.  Επίπεδα  των  μετάλλων  στους  οργα νισμούς.  Τοξικότητα  των  μετάλλων.  Πηγές προέλευσης  των  μετάλλων  στο  περιβάλλον.  Βλαπτική  επίδραση  των  μετάλλων  στην υγεία  του  ανθρώπου.  Χαρακτηριστικά  μέταλλα,  μόλυβδος,  κάδμιο,  νικέλιο,  χρώμιο, αρσενικό, υδράργυρος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

  • Γεωχημική χαρτογράφηση
  • Χρησιμότητα των γεωχημικών χαρτών: στη γεωργία, την προστασία του περιβάλλοντος,  την υδροδότηση, την ιατρική, δημόσια υγεία.
  • Ποιότητα εδαφών και δημόσια υγεία - Βλαπτική επίδραση ρυπασμένων εδαφών.  Ποιότητα νερών και δημόσια υγεία.
  • Μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας.
  • Γεωχημικά κριτήρια ποιότητας περιβαλλόντων.
  • Ειδικά κριτήρια περιβαλλόντων παραγωγής τροφίμων.
  • Μεθοδολογίες εκτίμησης των περιβαλλοντικών γεωχημικών συνθηκών σε εδάφη.
  • Μεθοδολογίες εκτίμησης  των  περιβαλλοντικών  γεωχημικών  συνθηκών  σε  υδατικά  συστήματα.
  • Περιβαλλοντικές γεωχημικές συνθήκες σε ειδικά περιβάλλοντα.
  • Μεθοδολογίες εξυγίανσης υδατικών συστημάτων.
  • Διαχείριση υγρών αποβλήτων.  Διαχείριση στερεών αποβλήτων.
  • Εκτίμηση των επιπτώσεων από τη διάθεση στερεών αποβλήτων σε υδατικά συστήματα.
  •  Εκτίμηση των επιπτώσεων από τη  διάθεση υγρών αποβλήτων σε υδατικά συστήματα. 
Τρόπος παράδοσης  Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών

Θεωρία:

  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Επικοινωνία με τη χρήση της πλατφόρμας e-class.
  • Ψηφιακή διάθεση όλων των διαλέξεων και των εργαστηριακών ασκήσεων

Εργαστηριακή άσκηση:

  • Χρήση λογισμικών για την ψηφιακή καταγραφή και επεξεργασία των υλικών μελέτης
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις  2x13=26
Εργαστηριακή Άσκηση (υποχρεωτική). Περιλαμβάνει χαρτοασκήσεις και εργαστηριακή μελέτη.  1x13=13
Αναζήτηση βιβλιογραφίας 1x13=13
Προετοιμασία και μελέτη δειγμάτων εργασίας στο εργαστήριο 1x6=6
Αυτοτελής μελέτη και συγγραφή της γραπτής εργασίας 3X13 = 39
Μελέτη Σαββατοκύριακο 1x13=13
Μελέτη κατά την εβδομάδα προετοιμασίας εξετάσεων + 2 εβδομάδες διακοπών 2x3=6
 Σύνολο μαθήματος  116
 Αξιολόγηση φοιτητών

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική

Ι. Θεωρία (75% της συνολικής βαθμολογίας)

Τελική Εξέταση: γραπτή, διαβαθμισμένης δυσκολίας, που μπορεί να περιλαμβάνει Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Προβλήματα-ασκήσεις

ΙΙ. Εργαστήριο (25% της συνολικής βαθμολογίας)

  • Εργαστηριακή Μελέτη-Έκθεση συνόλου δειγμάτων από συγκεκριμένη περιοχή
  • Δημόσια παρουσίαση των αποτελεσμάτων της

Η ποσόστωση της βαθμολογία ισχύει μόνο στην περίπτωση που ο φοιτητής εξασφαλίζει το βαθμό βάσης ‘5’ στην τελική γραπτή εξέταση.

Βαθμολογική κλίμακα: 1 έως 10. Ελάχιστος βαθμός επιτυχίας: 5.

Βαθμοί <3 αντιστοιχούν σε βαθμό ECTS F.

Βαθμός 4 αντιστοιχεί σε βαθμό ECTS FX.

Για τους επιτυχημένους βαθμούς υπάρχει η εξής αντιστοιχία:

5 <-> E, 6 <-> D, 7 <-> C, 8 <-> Β and >9 <-> A
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
  1. Σημειώσεις του διδάσκοντα.
  2. Σχετικές επιστημονικής δημοσιεύσεις
  3. Κουκουλάκης, Πρ., Καλαβρουζιώτης, Ι., Κόκκινος, Π., (2017). Η Γεωχημική Συμπεριφορά των Βαρέων Μετάλλων στο Περιβάλλον. ISBN: 978-960-418-710-2
  4. De Vivo, Harvey E. Belkin and Annamaria Lima (Eds) (2008) Environmental Geochemistry

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

  1. Environmental Geochemistry and Health